7 ข้อการคิดแบบ First Principles Thinking ‘คิดใหม่ ทำใหม่’
แทนที่จะทำตามๆ กันมา ให้เรามองปัญหาจากแก่น (Fundamentals) ของมัน และลองคิดใหม่ทำใหม่ดู
ตัวอย่างที่ถูกพูดถึงกันบ่อยๆ คือ Elon Musk's SpaceX แทนที่จะมองว่าจรวดต้องแพงระดับ $100M+++ ให้แกะออกมาว่าแต่ละชิ้นส่วนมี คชจ. เท่าไหร่. และ "ทำไมมันต้องแพง" ฯลฯ
7 ข้อสำคัญของแนวคิดนี้ครับ:
1. แยกแยะ "ความจริง" ออกจาก "ความเชื่อ"
หัวใจสำคัญคือการระบุสิ่งที่เรารู้อย่างแน่ชัด (Facts) และแยกมันออกจากสิ่งที่เราเดาเอาเองหรือทำตามๆ กันมา (Assumptions) อย่าเพิ่งด่วนสรุปว่าบางอย่าง "เป็นไปไม่ได้" เพียงเพราะคนส่วนใหญ่บอกแบบนั้น
2. ย่อยสลายปัญหาให้ถึง "อะตอม"
นำปัญหาหรือเป้าหมายที่ดูยากลำบากมาซอยย่อยให้กลายเป็นส่วนประกอบที่เล็กที่สุดจนไม่สามารถแบ่งแยกได้อีก (Fundamental Truths) เพื่อดูว่าแก่นแท้ของปัญหาคืออะไรกันแน่
3. ตั้งคำถามแบบ Socratic Questioning
ใช้การตั้งคำถามเชิงลึกเพื่อทดสอบสมมติฐานเดิม เช่น:
• ทำไมเราถึงเชื่อแบบนั้น?
• มีหลักฐานอะไรมายืนยันความเชื่อนี้ไหม?
• ถ้าเราเริ่มใหม่จากศูนย์โดยไม่มีข้อมูลเดิม เราจะทำอย่างไร?
4. หลีกเลี่ยงการเปรียบเทียบ (Avoid Reasoning by Analogy)
การคิดโดยการเปรียบเทียบคือ "การทำแบบเดิมแต่ปรับปรุงให้ดีขึ้นนิดหน่อย" ซึ่งมักจะจำกัดความคิดสร้างสรรค์ First Principles จะสอนให้เราไม่ยึดติดกับรูปแบบเดิม แต่ให้สร้างรูปแบบใหม่จากวัตถุดิบเดิมที่มีอยู่
5. สร้างทางแก้ปัญหาจากพื้นฐาน (Reconstruct)
เมื่อได้ "ชิ้นส่วนพื้นฐาน" มาแล้ว ให้นำชิ้นส่วนเหล่านั้นมาประกอบกันใหม่ในรูปแบบที่ทรงประสิทธิภาพกว่าเดิม เหมือนกับการรื้อตัวต่อเลโก้ชุดเก่าทิ้ง แล้วใช้ตัวต่อเดิมสร้างเป็นสิ่งใหม่ที่ไม่เคยมีใครเห็นมาก่อน
6. โฟกัสที่ข้อจำกัดทางกายภาพมากกว่าความสะดวกสบาย
ในการแก้ปัญหา ให้ดูที่กฎทางฟิสิกส์หรือกฎธรรมชาติที่เปลี่ยนแปลงไม่ได้จริงๆ (เช่น กฎแรงโน้มถ่วง) ส่วนกฎระเบียบหรือวิธีการทำงานที่มนุษย์สร้างขึ้นนั้นส่วนใหญ่สามารถเปลี่ยนแปลงหรือทำลายทิ้งได้ (เช่น กฏหมาย …555)
7. ฝึกฝนความกล้าที่จะแตกต่าง
การคิดแบบนี้ต้องใช้พลังงานสมองสูงและมักจะสวนทางกับกระแสสังคม คุณต้องพร้อมที่จะถูกมองว่า "แปลก" หรือ "ผิด" ในช่วงแรก เพราะคุณกำลังท้าทายความเชื่อเดิมที่คนอื่นยึดถือมานาน
